استفاده از مدل ‌های تجربی جهت ارزیابی افت عملکرد سویا در روش‌های مختلف کنترل علف ‌های هرز

         آزمایشی در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز در قالب طرح فاکتوریل بر اساس بلوک­های کامل تصادفی با 3 تکرار در سال 1387 جهت بررسی تاثیر مدیریت تلفیقی علف­های هرز (IWM) روی درصد افت وزن خشک علف­های هرز در مقایسه با شاهد (آلوده به علف هرز) اجرا شد. فاکتور اول اسپری عصاره آبی قیاق در 4 سطح شامل شاهد (بدون اسپری)، یکبار اسپری در 15 روز پس از سبز شدن سویا (15 DAE)، دو بار اسپری در 15 و 30 DAE، سه بار اسپری در 15، 30 و 40 DAE و فاکتور دوم روشهای متداول کنترل علف هرز نیز در 4 سطح شامل 2 بار وجین دستی، علف کش تریفلورالین (قبل از کشت)، 2 بار وجین دستی+ تریفلورالین و شاهد آلوده به علف هرز بودند. کاربرد تلفیقی علف کش قبل از کاشت و اسپری عصاره آبی قیاق در مقایسه با کاربرد فقط علف کش درصد افت وزن خشک علف­های هرز را بیشتر تحت تاثیر قرار داد. همچنین کاربرد عصاره آبی در 3 زمان افزایش قابل توجهی را در افت وزن خشک علف­های هرز در مقایسه با سایر تیمارهای کاربرد عصاره نشان داد. ضریب خسارت نسبی علف­های هرز در مدل کراف و اسپیترز نشان داد که علف­های هرز رقیب قویتری نسبت به سویا هستند (002/1 , 001/1 q=). عملکرد پروتئین سویا با افزایش تراکم علف­های هرز بیشتر آسیب دیده و کاهش شدیدی یافت. منحنی رشد افت عملکرد دانه، روغن و پروتئین به ترتیب با وزن خشک نسبی و تراکم علف­های هرز به صورت تقریبا خطی و هذلولی بدست آمد. می­توان نتیجه­گیری کرد که با افزایش وزن خشک نسبی علف­های هرز عملکرد دانه و روغن و با افزایش تراکم علف­های هرز عملکرد پروتئین بیشتر تحت تاثیر قرار می­گیرند. بر اساس مدل­های مورد استفاده در این تحقیق مشخص گردید که تراکم های 5/9 و 20  بوته در متر مربع و وزن نسبی معادل 5 و 2/10 از علف­های هرز به ترتیب موجب افت 5 و 10 درصدی عملکرد دانه سویا گردیدند. از اطلاعات مربوط به افت محصول در نتیجه تراکم و وزن خشک علف­های هرز می­توان در تعیین افت قابل قبول محصول وتعیین آستانه خسارت اقتصادی علف­های هرز بسته به هزینه­های کنترل استفاده کرد.